Ontmoeting en gesprek in de veelkleurige samenleving

Leiders van de workshop: Eddy Oude Wesselink, KCW Overijssel en Wieger Rozema, Interkerkelijke Stichting Kerk en Buitenlanders Utrecht.

Hoe ontmoet en spreekt de diaconale parochie met mensen die anders zijn ? (kleur, geloof, gezondheid, psyche, land, etc..)

Om u te helpen uw gedachten op te roepen hebben we enkele dilemma's geformuleerd die we bij methodiekontwikkeling tegen komen. Wanneer u aanvullingen hebt of anderzins wilt reageren: van harte welkom!

1. Ontmoeting met bekend of onbekend: spreek je elkaar aan op overeenkomsten of op verschillen?
2. Netwerk opbouwen of ad hoc activiteiten organiseren: bouw je eerst een structuur op, bijvoorbeeld een Raad voor Levensbeschouwingen en Religies, of knoop je contacten aan voor het organiseren van een concrete activiteit?
3. Vergaderen of doen: gaan we met elkaar praten als voorbereiding voor activiteiten of bereiden we die in kleine kring voor om ze dan samen uit te voeren?
4. Ons belang of hun belang: wie heeft welk belang met betrekking tot gezamenlijke activiteit?
5. Religieuze, persoonlijke of maatschappelijke thema’s? Praat je over de onderwerpen die we allemaal herkennen of juist over de problemen die ervaren worden en/of die door de samenleving worden aangedragen?
6. Ontmoeting of belangenbehartiging? Bijvoorbeeld: wat doen we als een moskeevereniging ons vraagt om ondersteuning bij het realiseren van een nieuwe moskee of om subsidies voor religieuze activiteiten?
7. Ontmoeten van de ander veronderstelt dat je jezelf kent. Betekent dit dat je eerst naar jezelf gaat zitten kijken?  

Kort verslag van de workshop.

Start met een aantal individuele indrukwekkende ervaringen binnen de multiculturele samenleving. Enkele ervaringen waar regelmatig aan gerefereerd werd:
· Op reis door Egypte: “heerlijk, even geen gezeur over moslims.”
· Vluchteling, die via de onbevangen nieuwsgierigheid van een kind in contact komt met nieuwe vrienden. Het kind voelt een band, wil die vasthouden en trekt zijn ouders daarin mee.
· Schokkende ervaring van vernederend gedrag van Marokkaanse man jegens Nederlandse vrouw.
· Bijwonen van ontluisterend moment van gebruik van drugs door verslaafden.
· Besef over het anders zijn van de ander is erg groot.
· Bezoekdrift Marokkaanse mannen, bij ziekte van een van hen. Door Nederlander ervaren als plichtmatig, door Marokkanen echter niet.
· Situatie van ‘enige witte’ tussen allemaal moslimmannen.

Waarom interreligieuze dialoog; waarom wil je de ander ontmoeten?
Als argumenten worden genoemd:

• Gelegitimeerd vanuit geloof en kerkvisie.
• Gelegitimeerd vanuit kernwaarden: vrede, barmhartigheid en sociale gerechtigheid
• Gemeenschap worden (buitengeslotenen naar binnen halen; “Hoe open ben jij als de ander je wil ontmoeten”.)
• Nood bij de ander; de ander heeft je nodig
• Schuldgevoel
• Noodzaak om samen te leven binnen een wijk/straat.
• Interesse in andere culturen en religies
• “De ander is een spiegel, waarin ik mijzelf leer kennen.”

Samenvattend: ingrediënten van nieuwsgierigheid en van ideële en moralistisch aard.

Is er een wil tot ontmoeting:
Voorbeeld: ontmoeting kind in park waarmee hij in gesprek kwam. Kind vroeg ouders of Godefroid mee mocht gaan naar huis. Vanuit een gevoel van verbondenheid van kind met de vreemde man. Dit gevoel van verbondenheid is gebleven en is basis geworden van lange vriendschap.

De ander willen ontmoeten vraagt daar aanwezig zijn waar de ander ook komt. Voorbeeld Amsterdam West (eerst een spel mee gaan spelen en dan in gesprek komen). Met als enige doel: interesse in de ander. Gesprekken/activiteiten die hieruit voortkomen, vanuit wederkerige interesses/belangen. Van belang om trouw en volhardend te blijven in deze ontmoeting.

Zoektocht naar de ander: “de ander verleiden ook op zoek te gaan”.

Ervaring dat er ook groepen zijn (binnen allochtone én autochtone gemeenschap) die geen ontmoeting willen. Dwang tot contact heeft geen zin. Het is een geconstateerd feit, waarmee rekening te houden is. Als ontmoeting niet lukt, is het blijkbaar niet het belang van de ander.
Maar je moet je hierdoor niet laten weerhouden. Want er zijn ook vele juweeltjes van interreligieuze/interculturele ontmoeting.

Vormen van ontmoeting:
Wijze van ontmoeting: Er is geen mal voor de wijze van invulling van ontmoeting. Ruimte voor spontane invulling van de ontmoeting.
Voor ontmoeting zijn bruggenbouwers nodig.

Vereisten voor het tot stand brengen van ontmoeting:

• Openheid
• Creativiteit (voorbeeld: recept van huisarts voor beweegactiviteiten van vrouwen. Via dit recept is de activiteit gelegitimeerd, ook voor man.)
• Normen en waarden, en gebruiken van de ander kennen biedt ideeën voor ontmoeting.
• Zoeken naar waarden die verbinden, en de ander daarmee uitnodigen tot contact.

Vormen van ontmoeting vinden plaats op verschillende niveaus.
Artikelen over mensen uit een wijk

• Volkstheater in Pendrecht waarin gevoelens van mensen uit de multiculturele wijk worden vertolkt in een theaterstuk.
• Samenwerken bijvoorbeeld binnen de Voedselbank Amsterdam-West
• In gesprek blijven ook tijdens of voorafgaand aan een gezamenlijke klus.
• Ontmoeting in debatronde ISKB, met een vast panel, waaronder Erik Borgman en hoogopgeleide allochtonen. Inzet: het debat moet verder gaan. Leren om ook conflicten en verschillen uit te spreken en daar samen mee verder te komen. Wil je conflicten boven tafel krijgen, zul je tijd voor confrontatie moeten nemen.