Dit artikel is geschreven door Jan Maasen medewerker Dienen en Missiesecretaris Bisdom Rotterdam, en Hub Crijns, eindredacteur tijdschrift Diakonie & Parochie en verschenen in Diakonie & Parochie van juni 2020, pag. 33-36.
De onderstaande suggesties en voorbeelden komen uit vooral het Bisdom Rotterdam zijn geordend in drie categorieën:
a. omzien naar elkaar (binnen de geloofsgemeenschap);
b. omzien naar mensen in nood dichtbij;
c. omzien naar mensen in nood ver weg.
Laat u inspireren en neem ideeën over. Met als inspiratie hetgeen paus Franciscus in zijn meditatie bij de zegen Urbi et Orbi op 27 maart jl. opmerkte: “Zijn kruis omarmen betekent de moed vinden […] om ruimten te creëren waar iedereen zich welkom voelt en om nieuwe vormen toe te laten van gastvrijheid, broederschap en solidariteit.”
1. Omzien naar elkaar (binnen de geloofsgemeenschap)
Nu alle vieringen en andere bijeenkomsten zijn afgelast, zoeken parochies naar andere manieren om het contact met de parochianen te onderhouden. Ze gebruiken sociale media om deelname aan vieringen mogelijk te maken (via kerkomroep, YouTube, livestream, livevideo op Facebook, Zoom of anderszins). Ze brengen het nieuws rond het coronavirus van de parochie bijeen onder een speciale knop op de homepage van de eigen website. Ze stimuleren de individuele inzet of organiseren die.
Platform #Nietalleen
In de eerste weken van de coronacrisis zijn allerlei initiatieven ontstaan van lokale kerken en organisaties om hulp te bieden: boodschappen doen, een praatje maken via een bel-actie, oppas verzorgen, de hond uitlaten, etc. Verschillende kerkgenootschappen, waaronder de katholieke kerk, en christelijke organisaties zoals SchuldHulpMaatje, Stichting Present, HipHelpt en de EO, hebben de krachten gebundeld in het platform #Nietalleen: het bijeenbrengen van mensen die hulp kunnen bieden en mensen die hulp nodig hebben. Parochies en Pci’en die mee willen doen, kunnen zich aanmelden bij #Nietalleen. Aansluiting bij dit initiatief vergroot de zichtbaarheid van deelnemende kerken bij de burgerlijke gemeente en het verbindt kerken en lokale initiatieven onderling. De lokale coördinatie kan lopen via een diaconaal platform. Wanneer iemand in uw omgeving hulp nodig heeft en zich meldt bij #Nietalleen, wordt hij of zij met een deelnemende organisatie in contact gebracht. Hulpvragers kunnen zich kenbaar maken via de website http://www.nietalleen.nl of door te bellen met 0800-1322. Onderlinge aandacht
De Sint Jan de Doperparochie in Gouda e.o. moedigt parochianen aan om onderling contact te houden. Deze parochie doet de volgende suggesties:
· Bel naar of doe een briefje in de bus bij mensen die nu niet meer buiten komen. Bied aan om boodschappen te doen of telefonisch een luisterend oor te zijn.
· Maak een lijstje van mensen die eenzaam thuis zitten. Bel ze, of bezoek ze, als het kan, om de eenzaamheid te doorbreken. Ook een praatje met het raam op een kier of vanaf een balkon kan al deugd doen.
· Stuur een kaartje of breng iets anders zodat mensen weten dat ze niet worden vergeten.
· Ondersteun hen die in de zorg werken; leef mee, help een maaltijd bereiden, doe boodschappen of wat huishoudelijke taken of pas op de kinderen op.
· Schrijf bij een sterfgeval een brief naar de familie in rouw. Beschrijf daarin enkele herinneringen aan de overledene, kwaliteiten en kenmerken die je waardeert. En vermeld ook iets wat je bij de rouwende waardeert.
Telefonisch bezoekwerk
De Sint Jan de Doperparochie koppelt jongere parochianen, die door hun gezins- en werkleven vaak geen tijd hebben voor bezoekwerk, aan parochianen waarbij de kans op vereenzaming aanwezig is. Velen werken nu thuis en hebben de ruimte om telefonisch contact te onderhouden. In deze lijn past ook het initiatief van priesterstudenten van het seminarie Vronesteyn om telefonisch en via een kaartje contact te leggen met emeriti-priesters en diakens.
Belcirkel
De Franciscus van Assisiëparochie in Assen heeft een aantal belcirkels opgezet met drie contactmomenten per week. Daarvoor worden vaste dagen en een vast tijdstip afgesproken. De eerste deelnemer op een lijst wordt gebeld door een vrijwilliger vanuit de eigen parochiekern. Deze deelnemer belt de volgende op de lijst, tot de laatste aan de beurt is die dan weer de vrijwilliger belt. Als iedereen op het lijstje dat doet is de cirkel rond. Men kan in het gesprekje aangeven of men iets nodig heeft of dat men gewoon blij is met het contact. Voor een hulpvraag kunnen de deelnemers ook direct contact opnemen met de vrijwilliger. Wanneer iemand niet opneemt wordt de vrijwilliger gebeld die dan actie onderneemt.
Dropbox
Onder het motto ‘Lockdown? - Wake up!’ is de oecumenische Open Hofkerk in Rotterdam-Ommoord en Zevenkamp gestart met een soort dropbox op de website. Parochianen en gemeenteleden kunnen bemoedigende teksten, beelden of video’s met elkaar delen. Ze kunnen die bijdragen sturen naar een apart mailadres: gesprek-openhof@outlook.com. Deze inzendingen worden dan op een speciale webpagina geplaatst. Ze blijven daar een week staan. De Christoffelparochie, waartoe de katholieke gemeenschap van de Open Hofkerk behoort, heeft dit idee overgenomen voor de hele parochie. Berichten kunnen worden gestuurd naar secretariaat@christoffelparochie.nl en worden ook geplaatst op een speciale pagina.
Attentie voor ouderen
Jongeren van de Op Blote Voetengroep van de Augustinusparochie in Barendrecht doen iets voor ouderen in de parochie. Na overleg met de Wijkcommissie gaan zij nu kaarten maken en schrijven voor ouderen, die vanwege de sociale onthouding momenteel weinig contact hebben. De twaalf wijkcontactpersonen zorgen voor de distributie van de beschreven kaarten (met naam en adres van degene die de kaart gemaakt heeft). Mogelijk leidt dat tot meer contact.
Website ‘Pastoraat en corona’
Drie theologische opleidingen, waaronder de Tilburg School of Catholic Theology, hebben een aparte website gemaakt voor pastoraat en corona. Daarmee willen zij bouwstenen voor het pastoraat in crisistijd bieden en praktische handreikingen geven voor verantwoord handelen door pastorale beroepskrachten. Twee werken van barmhartigheid staan centraal: de zieken bezoeken en de doden begraven. De website ‘Pastoraat en corona’ is ontwikkeld in overleg met een groep van medici, theologen, pastorale professionals en iemand uit de uitvaartbranche. www.pastoraatencorona.nl/bouwstenen
2. Omzien naar mensen in nood dichtbij
Je hoeft als parochies en Parochiële Caritas Instellingen niet alles alleen te doen. Je kan aansluiten bij #NietAlleen, het landelijke initiatief van verschillende kerken en christelijke organisaties om lokale hulpvragers en -aanbieders met elkaar in contact te brengen. Je kunt ook bekendheid geven aan lokale initiatieven van welzijnsorganisaties, stichting Present, SchuldHulpMaatje, en/of de gemeente. Denk aan wijk- of buurtnetwerken, lokale boodschappendiensten, of hulpdiensten.
Zelf een hulpactie opzetten
Vanuit hun ervaring met kleinschalige, vrijwillige ontwikkelingsorganisaties hebben Sara Kinsbergen en Lau Schulpen van de Radboud Universiteit een korte handleiding gemaakt rond vijf vragen:
1. Zitten mensen op je hulp te wachten?
2. Werk je samen met andere organisaties?
3. Weet je hoelang je welke hulp kunt bieden?
4. Weet je wanneer je gaat stoppen?
5. Neem je de tijd?
http://unfold-pdis.com/wp-content/uploads/2020/04/Burgers-voor-Burgers-Factsheet-Kinsbergen-Schulpen-4.pdf Present zijn tijdens corona, praktische gids
Bel-contact, digitaal contact, persoonlijk contact, hoe doe je dat in coronatijd? Social work Nederland heeft in een praktische gids alles op een rij gezet. Tips over lokale samenwerking, tips bij telefoongesprekken, protocol voor boodschappendiensten, een overzicht van luisterlijnen. De gids eindigt met manieren om kwetsbare mensen zelf iets voor anderen te laten doen. Immers: mensen vinden het veel fijner om hulp te bieden dan hulp te ontvangen. De gids is geschreven voor het werk met ouderen, maar veel breder een rijke bron van informatie. https://www.sociaalwerk-werkt.nl/sites/fcb_sociaalwerk/files/sw-sociaal-werk-voor-ouderen-tijdens-corona-final.pdf
Voedselbanken
De voedselbanken kampen met een gebrekkige aanvoer van producten vanwege het hamsteren in de supermarkten en haperingen in het distributiesysteem. Sommige uitdeelpunten komen nu ook menskracht tekort, omdat vrijwilligers zich terugtrekken vanwege hun kwetsbare leeftijd. Enkele voedselbanken en distributiecentra hebben hun deuren al tijdelijk moeten sluiten. Een actieteam helpt om knelpunten op te lossen. Is deze steun niet afdoende, dan kunnen lokale voedselbanken als tijdelijke noodoplossing via de landelijke voedselbank een beroep doen op het calamiteitenfonds. Dit wordt gevuld met middelen van Voedselbanken Nederland zelf en uit donaties. Zo heeft Kansfonds € 300.000,- gedoneerd. Het kabinet heeft 4 miljoen euro toegezegd als vangnet voor het calamiteitenfonds. Voedselbanken Nederland denkt 10 miljoen euro nodig te hebben voor het calamiteitenfonds. Ze is daarvoor de actie ‘Stay safe en geef’ gestart.
Inzameling levensmiddelen
Veel parochiekernen geven gehoor aan de oproep van Mgr. Van den Hende om de openstelling van een kerkgebouw voor stil gebed gepaard te laten gaan met een inzameling van houdbare levensmiddelen voor de Voedselbank. Waar de openstelling niet lukt, worden de parochianen opgeroepen de lokale voedselbank financieel te steunen. Een van de leden van de pastoraatgroep in Nieuwerkerk haalt nu ook dagelijks het overgebleven brood van een supermarkt op voor de lokale voedselbank.
Diaconaal centrum De Bakkerij in Leiden is vanwege de coronacrisis gesloten, maar is wel de actie ‘Voedselbank zoekt hamsteraars’ gestart om levensmiddelen in te zamelen.
Actie voor Voedselbank Haaglanden
Een van de voedselbanken die half maart de deur moest sluiten, is de Voedselbank Haaglanden. Er is een noodoplossing gevonden. Dankzij een financiële bijdrage van de gemeenten Den Haag, Rijswijk en Zoetermeer kunnen de klanten van de Voedselbank wekelijks een supermarktbon van € 15,- ophalen en gezinnen van vijf personen twee bonnen. Aanvankelijk zou deze regeling slechts gelden voor de twee weken in maart. Inmiddels hebben de betrokken gemeenten besloten de regeling in april voort te zetten. De kerken in de regio hebben in de week voor en de week na Pasen een extra bon van € 10,- gegeven, het ‘Paastientje’. De protestanten zorgden voor de ene week, de katholieken voor de andere week. Alle betrokken Pci'en hebben hun medewerking verleend. Voedselbank Den Haag heeft ongeveer 1.560 klanten, Voedselbank Rijswijk320, Voedselbank Zoetermeer ongeveer 300.
Spreekuur vluchtelingen
De werkgroep Vluchtelingenopvang Ommoord-Zevenkamp (VOZ) is overgestapt op een telefonisch, mail- en WhatsApp-spreekuur. Hulp bij verlengingen van verblijfsvergunningen, aanvragen van kwijtscheldingen en betalingsregelingen blijft immers ook in deze tijd nodig.
Noodfonds inloophuizen
Het Netwerk Dak, waarbij ruim 150 inloophuizen, straatpastoraten en buurtpastoraten zijn aangesloten, heeft een noodfonds opgericht voor extra hulp. Met de strenge coronamaatregelen raken de meest kwetsbare mensen nog meer in de knel. Het noodfonds is voor acute hulp zonder uitgebreide intake en gericht op hulp bij basisvoorzieningen in de coronacrisis. Denk aan een beltegoed omdat er financiële problemen zijn, aan eten omdat de voedselbank gesloten is, aan kleding, simpelweg omdat ouders alle kinderkleren te heet gewassen hebben uit angst voor het virus. Het kan ook nodig zijn om extra telefoons aan te schaffen, een broodfiets of soepbus. Netwerk DAK werkt hierin nauw samen met het Fonds Franciscus van het Kansfonds en heeft aanvragen gedaan bij ongeveer zestig fondsen en bij de kerken om dit noodfonds financieel te steunen. https://netwerkdak.nl/nieuws/laatste-vangnet-opent-noodfonds-voor-100-000-mensen-in-de-knel/
Donatie voor PCI
Normaal zijn er tijdens de vieringen in het weekeinde collectes. Nu de vieringen zonder bezoekers doorgaan, vallen die collectes weg. Dus ook de collectes met een diaconaal doel. Parochianen kunnen de eigen diaconie en caritas steunen door een donatie over te maken naar de parochie onder vermelding van ‘bestemd voor PCI’ of naar de bankrekening van de PCI zelf. De meeste PCI’en hebben hun bankgegevens op de website staan.
3. Omzien naar mensen in nood ver weg
Er is met de coronavirus pandemie in eigen land leed genoeg gaande. Daar gaat ook alle aandacht naar uit. Het is evenwel een pandemie, die wereldwijd gaande is. Er is dus ook aandacht nodig voor kwetsbare mensen elders in de wereld.
Hulp aan vluchtelingen in Griekenland
De Nederlandse Bisschoppenconferentie heeft in maart 2020 besloten om Caritas Athene financieel te ondersteunen met een gift via de afzonderlijke bisdommen. Caritas Athene verzorgt onder meer huisvesting voor migranten en dagelijkse maaltijden voor volwassenen en kinderen. Vrijwilligers delen kleding uit en geven taalcursussen. “Bij een beschaving van liefde,” aldus Mgr. Van den Hende, “hoort ook de voortdurende zorg en aandacht voor vluchtelingen en vreemden als een werk van barmhartigheid, juist in deze tijd waarin verschillende landen worden getroffen door het coronavirus.”
Paus opent noodfonds
Paus Franciscus heeft begin april bij de Pauselijke Missiewerken (Missio) een noodfonds ingesteld voor hulp aan mensen en lokale geloofsgemeenschappen die getroffen zijn door het coronavirus. Het noodfonds zal worden gebruikt ter ondersteuning van de geloofsgemeenschappen in de ruim 1.100 missiebisdommen die de gevolgen van het coronavirus hard zullen voelen. Het gaat hier immers om de meest kwetsbare mensen. Paus Franciscus heeft een begin gemaakt met het noodfonds door een schenking van $ 750.000,-. Ook in Nederland kunt u bijdragen aan dit noodfonds. Maak uw bijdrage over naar NL93 INGB 0000 0087 25 t.n.v. Missio PMW onder vermelding van ‘Coronafonds’. https://missio.nl/nieuwses/paus-opent-noodfonds-vanwege-coronacrisis/
Caritas Bisdom Haarlem-Amsterdam
Meer suggesties zijn ook te vinden op de webpagina van de afdeling Caritas van het bisdom Haarlem-Amsterdam. Die zijn geordend in de categorieën bidden, informeren, steunen, migranten, helpen dichtbij en helpen verder weg.
https://www.bisdomhaarlem-amsterdam.nl/?p=dep&ids=caritas&dep=caritas
|