Gevangenispastor.nl

De website www.gevangenispastor.nl geeft een blik op het werk van de geestelijk verzorgers in de inrichtingen van justitie, veelal 'paters' genoemd. Met verhalen van gedetineerden, vrijwilligers en pastores krijgt de surver hier een beeld van de wereld 'binnen de muren'.

Een verhaal vindt u hier uit het landelijk Justitieel Medisch centrum-het JMC te Den Haag; een nauwelijks bekende gevangenisinrichting van justitie voor al onze Nederlandse gevangenen die medische zorg behoeven

Met blauwe pyjama in de gevangeniskerk

De viering
U ziet het al voor u…iedere dinsdagmiddag komen een twaalftal gedetineerden in blauwe pyjama naar de viering…. Maar het is waar.
Het gebeuren van de viering vindt plaats in het landelijke gevangeniszorgcentrum in Scheveningen.
(het JMC het Justitieel Medisch Centrum)
Het is bijzonder om te zien hoe gedetineerde patienten gekleed in blauwe pyjama, lopend, strompelend, met stok of in rolstoel en zelfs soms in een bed, zich begeven naar de tot gebedsruimte omgebouwde bezoekzaal. De frisdrankautomaten worden passend bedekt.
Gedetineerde zieke mensen te zien in een pyjama geeft een kwetsbare aanblik. Dan valt alle stoerheid weg en ervaar ik ze allereerst als zieke medemensen.
De patientenpopulatie in het gevangenis medisch centrum is van een zeer divers pluimage:
mannen en vrouwen; vrouwen die op het punt staan moeder te worden; patienten die herstellen van een operatie in het Haagse Bronovo ziekenhuis; de uitzichtloosheid van honger-en dorststakers uit de Uitzetcentra; de cocaine bolletjesslikkers met ernstig risico op maagletsel; de jonge mannen die ernstig moeten afkicken van ghb; mensen, soms langgestraften in een laatste stadium van hun leven; invalide mannen en vrouwen die niet in een gewone cel in een reguliere gevangenis kunnen verblijven. Zieke gedetineerden, met soms vreemde aandoeningen, vanuit vele culturen en religies verblijven bij ons. Soms zijn er ook gewonde mannen en vrouwen; gewond geraakt door een gepleegd delikt of bij hun arrestatie.

De viering vormt een plaats van ontmoeting met andere patienten en de vrijwilligers van buiten ; een ruimte van troost door woord en gebed; een plek om in gesprek woede, frustratie en wanhoop te uiten. Maar ook een plek om elkaar te bemoedigen; vooral wanneer er onzekerheid is rondom het proces of er gebrek is aan duidelijke medische informatie over de gezondheid.
Wanneer een moeder haar pasgeborene in de viering laat zien heerst er vreugde onder de aanwezigen.
Al die mannen en vrouwen willen het kindje een keer vasthouden. Het nieuwe mensje gaat rond in de kring. De soms grote handen houden het kwetsbare leven even vast.
Het is een mooi moment in een soms harde omgeving.

Ziekzijn en gevangenzijn
Het is de zieke mens die ik allereerst zie en niet de gedetineerde.
Vaak verblijven de mensen hier maar kort ; maar is het vaak wel een moeilijke tijd voor hen.
Gedetineerdzijn en ziekzijn betekenen namelijk een dubbele eenzaamheid.
In onze samenleving , meer nog dan voorheen, leven mensen van de erkenning gegeven door anderen. Vaak hebben gedetineerden deze erkenning in hun jeugd niet gekend.
Zieken ( zeker chronisch zieken), ouderen en gedetineerden worden vaak gezien als mensen die leven in de marge van onze hectische individualistische samenleving.
Als zieke gedetineerde moet dat dus extra zwaar zijn. Nog meer op jezelf te worden teruggeworpen. Angst vanwege zorg rondom hun gezondheid en soms angst voor de dood kunnen de mensen in zo’n isolement radeloos maken.
Een aanraking, een hand vasthouden tijdens een gesprek, kan een mens een gevoel van warmte geven. Even een gevoel van erkenning om er te mogen zijn.




Ooit heeft een rechter geen schadevergoeding toegekend aan een gedetineerde patient die onschuldig had vastgezeten. De rechter had als argument: ‘de staat hoeft jou geen schadevergoeding voor jouw onschuld te betalen omdat je buiten ook op een bed zou hebben gelegen’.
Maar buiten zijn je geliefden in de buurt. Een gedetineerde leeft geestelijk al ver weg van zijn naaste familie en nog meer wanneer hij of zij ziek is.
Die bewuste rechter heeft het dubbele isolement niet begrepen. Misschien zou het goed zijn wanneer rechters ons medisch centrum eens zouden bezoeken.

Mensen kunnen zeer angstig worden voor de naderende dood of bij een ernstige operatie; zo alleen gelaten, ver weg van hun familie.
De hoge muren, de hoge plafonds, de lange gangen, en de ramen erg hoog aangebracht , geven het gebouw geen vriendelijk gezicht en de meeste patienten verblijven ook nog alleen op een kamer met weinig uren buiten hun verblijfsruimte. Alhoewel er geverfd is maakt het geheel toch nog een trieste indruk.
Het is een moeilijke plaats om te verblijven.

De gebedsruimte ( de tijdelijk omgebouwde bezoekzaal) is de enige ruimte in gevangenisland waar vrouwen en mannen samenkomen.
Er zijn in ons land gescheiden van elkaar mannen-en vrouweninrichtingen. In het JMC verblijven echter mannen en vrouwen.

De mannen en vrouwen druppelen binnen. De vrijwilligers ontvangen hen met koffie en koek.
Even een praatje…even wat stoom afblazen...even die vrije ruimte.
Daarna opent de pastor met een kruisteken de dienst; lezen we uit de bijbel en steken een kaarsje aan bij een icoon. ‘Dat het leven van ons of van een naaste even mag worden verlicht’.
Het kaarsje dat de verbinding maakt tussen binnen en buiten; teken van verbondenheid.
Het geeft ook een gevoel van eenheid; allen in dezelfde gedetineerde zieke schuit; zonder onderscheid. Na het gebed is er ruimte tot gesprek met elkaar en dat geeft kracht naar elkaar.
We sluiten af met de zegen en daarna is er weer koffie.

De Vrijwillig(st)er en de aalmoezenier
Iedere week komen er vrijwilligers van de kerken de zaal inrichten en praten met de mensen.
Daarnaast verzorgen zij een projekt van babydekentjes voor de pasgeborenen en zijn er vrijwilligers die langdurig zieken een bezoek brengen. Een aantal vrijwilligers komt al 25 jaar bij ons; vaak niet gekend en erkend door de ‘buitenwacht’.
De justitieaalmoezenier ( pastor) en overige geestelijk verzorgers brengen een bezoek aan de zieke gedetineerde medemens namens hun geloofsgemeenschap. Pastorale zorg is verbanden leggen tussen de zieke , zijn kerkgemeenschap en familie. In dit verbindend veld tussen mensen mag en moet juist de aalmoezenier ( pastor) een spilfunktie vervullen.
Het is kerkzijn op een bijzondere plaats in ons Nederlands justitieland.




Rene Akkermans justitieaalmoezenier ( pastor) landelijk penitentaire inrichting Haaglanden- Scheveningen (PPC: Penitentiair Psychiatrisch Centrum; JMC: Justitieel Medisch Centrum)

Meld hier eventuele onvolkomenheden