Zó leefde Hij
de samenleving in de tijd van Jezus

Het christendom heeft onmiskenbaar Joodse wortels en dat geldt dus ook voor de diaconie. Met de zorg voor de allerarmsten, weduwen, wezen en vreemdelingen neemt Israël een volstrekt unieke positie in aan het begin van onze jaartelling. De Joodse godsdienst benadrukt de gelijkheid van mensen en mededogen met medemensen geldt als een kenmerk voor de afstamming van David.

Een bijbels voorschrift als het sjabbatsjaar is bedoeld om de opeenhoping van rijkdom tegen te gaan. Een ander voorbeeld van het gelijkheidsideaal is dat iedereen onder zijn eigen vijgenboom en wijnstok moet kunnen zitten (Mi. 4:4). Het egalitaire karakter van de Joodse religie blijkt ook uit het voorschrift dat iedere volwassen Joodse man jaarlijks een halve sjekel betaalt voor het functioneren van de eredienst in de tempel van Jeruzalem en rijken mogen niet meer betalen (Ex. 30:15). Het gelijkheidsideaal wordt bovendien weerspiegeld door de armenzorg. Volgens de rabbijnse opvatting is dit geen vrijblijvende aangelegenheid maar een dure plicht, waardoor alsnog recht gedaan wordt aan de armen en vreemdelingen (Lev.19:9-16). Alles wat de mens bezit, heeft hij immers geleend van de Schepper van het universum, aan wie hemel en aarde toebehoren. Het geven van aalmoezen wordt tsedaka genoemd, een term die eigenlijk ‘rechtvaardigheid’ betekent. Door het ondersteunen van de armen brengt men een meer evenwichtige herverdeling aan van de gaven, die God aan de mensheid heeft geschonken.

Ondanks deze nadruk op gelijkheid rust er in het jodendom geen taboe op rijkdom. Het hebben van veel bezit leidt echter niet automatisch tot een hoge status en een rijk persoon kan niet vanzelf op belangrijke benoemingen rekenen. Overigens neemt Jezus een wat andere positie in ten opzichte van armoede en rijkdom dan de wijzen van zijn tijd. Hij ageert tegen de uitwassen van de markteconomie die door de Romeinen en de familie van Herodes wordt geïntroduceerd.

Meer informatie over de Joodse achtergronden van de diaconie in dit boek van Piet van der Schoof. Hij werkte als maatschappelijk activeringsconsulent in Drenthe en is theoloog en socioloog. Het boek is uitgegeven door de Abdij van Berne te Heeswijk.

ISBN 978-90-76242-88-0,  224 pagina’s – Prijs: € 23,50
Bestellen: info@berneboek.com, 0413-291394.

Meld hier eventuele onvolkomenheden