Handreiking Diaconie en schuldhulpverlening
Als het om de centen gaat

Handreiking Diaconie en Schuldhulpverlening
Als het om de centen gaat
Hub Crijns

De samenwerkende gereformeerde kerken hebben een beknopte handreiking gemaakt als vorm van Eerste Hulp Bij Schulden: Als het om de centen gaat. Het zijn de Christelijk Gereformeerde Kerken in Nederland, Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt, en de Nederlands Gereformeerde Kerken. Diakenen van deze kerken kunnen te maken krijgen met situaties van schulden, financiële tegenslagen en soms zelfs armoede zowel in als buiten de gemeente. Ze mogen dan hulp bieden zodat nieuw perspectief ontstaat en niemand gebukt gaat onder de gevolgen van armoede. Maar het vinden van een goede werkwijze is niet altijd zo eenvoudig. De brochure wil diaconale mensen helpen om op een barmhartige en verantwoorde wijze steun te bieden bij financiële nood. Het taalgebruik is gericht op diakenen van de genoemde kerken, maar het boekje is ook geschikt om in andere kerken te gebruiken.


Praktische richtlijnen
De handreiking opent met normen voor helpen, waarbij de Bijbelse bronnen er op nageslagen worden. Vervolgens volgt een schets van mensen, die in kwetsbare posities terecht kunnen komen. De top-zes bestaat volgens het Nibud uit:alleenstaande ouders met kinderen (51,6%), mensen zonder betaald werk (48,0%); ouderen (35,6%); asielzoekers (34,8%); mensen met psychische problemen (31,8%) en mensen met een chronische ziekte of handicap (25,8%). Tegelijk geven de auteurs aan dat schulden snel dichtbij kunnen komen in deze tijd van economische crisis. De relatiecrisis wordt niet genoemd, maar is voor huisbezitters toch echt een probleem. De helft van de huishoudens heeft maar reserve voor één maand. Dan kan er snel een financieel probleem ontstaan.
De handreiking schakelt vervolgens over naar het praktische helpen. Hulpgevers dienen zich af te vragen welke criteria ze hanteren om geen help te verlenen en welke om dat wel te doen. We lezen tips voor de intake en hoe te komen tot een plan van aanpak. Dat laatste bestaat uit een routeplan om inzicht in de situatie te krijgen, de administratie, overzicht van inkomsten en uitgaven, afspraken rond de vorm van hulp die gegeven kan worden. Men reikt instrumenten aan om te vergelijken met normbedragen en wijst op de mogelijkheid van gebruik maken van aanvullende voorzieningen bij de burgerlijke overheid.
Het begrip problematische schulden wordt uitgelegd. De vraag wordt besproken of hulp van familie belangrijk is of niet en wanneer dan. Tevens de hulp van professionals. Steun je altijd als er sprake is van een inkomen onder het minimum en wat doe je bij hogere inkomens? Wat doe je als er sprake is van eigen vermogen? Is hulp incidenteel gericht of mik je ook op structurele oplossingen? Geef je geld of in natura, en als je besluit geld te geven, doe je dan een gift of een lening en wat voor gevolgen heeft dat voor de belasting? Kan de diaconie een rekening van een hulpvrager betalen of doet de hulpvrager dat zelf? Moeten hulpvragers lid zijn van de gemeente of mogen anderen ook een beroep op de diaconie doen? Kan je werken met het middel van diaconaal handgeld aan de hulpvrager? Verder geven de auteurs tips voor het bewaren van vertrouwelijkheid en tegelijk het vastleggen van enkele gegevens. Zo komt de diaconie tot een jaarverslag, dat weer heel nuttig is om anderen te informeren over welke hulp er door de diaconie gegeven is.
Het boekje eindigt met drie concrete bijlagen: een checklijst voor subsidies en vergoedingen; de meest voorkomende bezwaren tegen het geven van diaconale hulp weerlegd; en relevante websites. Het is een bruikbaar boekje, dat veel ervaringen van diaconale praktijk met zich meedraagt en daardoor een goede wegwijzer is bij hulp in schuldsituaties.

Gé Drayer, Trudy Eikelenboom, Lia van Grootheest en Bertine Heikamp, Als het om de centen gaat. Brochure over steun bij financiële problemen voor de diaconie is in de vorm van het tijdschrift Diacoon voor 4 euro te bestellen bij het Diaconaal Bureau van de Christelijke Gereformeerde Kerken in Nederland: diac.bur@cgk.nl
Het is ook als boekje Als het om de centen gaat uitgegeven door het Diaconaal Steunpunt Gereformeerde Kerken in Zwolle voor 5,95: www.diaconaalsteunpunt.nl/informatie/webwinkel/11377/ en dan doorklikken naar volgende.
De handreiking over steun door de diaconie bij financiële problemen is hier digitaal te downloaden:

Meld hier eventuele onvolkomenheden