Werken van Barmhartigheid Serie uit Diakonie & Parochie

De Zeven Werken van Barmhartigheid
Ter introductie op de serie van acht nummers, zoals verschenen in Diakonie & Parochie jaargang 2002 en 2003

Hub Crijns

In 1995 werd een TV-serie ‘Werken van barmhartigheid’ uitgezonden door KRO/RKK. De serie is gemaakt in opdracht van de fraters van barmhartigheid in Tilburg. Bij die gelegenheid is een boekje uitgegeven waarin ter introductie summier te lezen staat: “De TV-serie laat mensen zien die in hun eigen omgeving barmhartigheid in de praktijk brengen. Wat is dat: barmhartigheid? Het lijkt een begrip uit voorbije tijden – wie gebruikt dat woord nu nog? Hooguit kennen we het woord onbarmhartig. Maar wie beter kijkt ziet dat barmhartigheid van alle tijden is. En ook nu volop in praktijk gebracht”.
Sedertdien is het begrip barmhartigheid weer meer in gebruik geraakt en uitdrukkelijk in verband gebracht met ‘diaconie’. De gebruikers benadrukken dat barmhartigheid van oudsher samengaat met rechtvaardigheid en dat deze twee ook in de hedendaagse diaconie als twee onderling samenhangende wezenselementen met elkaar verbonden (moeten) zijn. De deelnemers aan de workshop Barmhartigheid van de 1 Mei Conferentie 2002 trokken dezelfde conclusie (zie elders op www.disk-arbeidspastoraat.nl/projecten/1mei conferentie).

Parochie en diaconie
In de katholieke diaconale organisaties neemt het Landelijk Katholiek Diaconaal Beraad al jaren een eigen plaats in. Thans bestaat het beraad vooral uit de stafwerkers diaconie uit de pastorale dienstverlening van de verschillende bisdommen, aangevuld met die van enkele landelijke organisaties, zoals Justitia et Pax Nederland, Mensen in Nood, en de Vincentius Vereniging. Vanuit arbeidspastoraat DISK participeert Hub Crijns al jaren in dit Beraad. Naast onderling overleg over hoe diaconie te bevorderen in de bisdommen, dekenaten en parochies verzorgt het LKDB de uitgave van het tijdschrift ‘Diaconie & Parochie’. Elk kwartaal komt een klein themaboekje uit, met concrete voorbeelden uit de diaconale praktijk van parochies. De achtergronden en motieven van een thema komen aan de orde en elk boekje geeft tips, suggesties voor zien, oordelen en handelen en verwijst naar adressen en literatuur.
In 1999 publiceerde het Diocesaan Pastoraal Centrum van het bisdom Rotterdam het diaconaal werkboek ‘Zeven werken van barmhartigheid’. Het DPC wilde met dit werkboek een hulp bieden bij de vormgeving van een eigentijdse diaconie in de parochie. Sedert het verschijnen heeft het werkboek goede aftrek gevonden, is het in verschillende recensies lovend besproken, en hebben meerdere parochies er dankbaar gebruik van gemaakt bij de opzet en uitvoering van diaconale projecten. Blijkbaar voorziet het werkboek in een behoefte en beantwoordt het aan zijn doel. Gezien de weerklank die het werkboek heeft gevonden meende de redactie van ‘Diaconie & Parochie’ er goed aan te doen een serie van acht afleveringen te wijden aan de zeven werken van barmhartigheid, om de parochies in hun werken met deze thematiek te ondersteunen.

[start kader]
Met het oog op gebruik van deze serie in de oecumene serie kunt u voor het woord ‘parochie’ ook invullen ‘gemeente’ of ‘geloofsgemeenschap’.
[Einde kader]

Zeven werken van barmhartigheid
Het Rotterdamse diaconale werkboek werd opgezet en geïllustreerd aan de hand van het beroemde laat-middeleeuwse schilderwerk in zeven panelen van de Meester van Alkmaar. Het tijdschrift ‘Diaconie & Parochie’ maakt ter illustratie gebruik van de ‘Geloofsdoek: de Werken van Barmhartigheid’, een geschenk van het bisdom Haarlem aan het bisdom Hyderabad bij gelegenheid van hun 40 jarig bestaan in 1998.
De acht nummers van de jaargangen 2002 en 2003 vormen het werktoneel.
Het eerste nummer presenteert de serie, informeert de lezer over hetgeen in de komende afleveringen geboden zal worden, en biedt enkele achtergrondbeschouwingen die voor het praktische werken behulpzaam kunnen zijn: een visie op diaconie, enkele wenken voor projectmatig werken, en aandachtspunten voor het werken met vrijwilligers.
Elk volgend nummer van de serie heeft één van de werken van barmhartigheid tot thema. In volgorde: hongerigen voeden, naakten kleden, dorstigen laven, doden begraven, gevangenen bezoeken, zieken bezoeken, vreemdelingen herbergen. De auteurs onderscheiden in hun omschrijving van diaconie drie grondvormen, waarmee de diaconale betrokkenheid van parochies uitdrukking krijgt, te weten die van ‘zorg’, ‘solidariteit’ en ‘strijd en/of verzet’. Deze typering komt terug in elk boekje.

Afzonderlijke nummers downloaden
Het eerste nummer van de serie en de uitleg over de Werken van Barmhartigheid vormt de introductie op de serie. Dit nummer kunt u ook downloaden als Word-document.Daarna volgt voor elk Werk van Barmhartigheid een eigen nummer. De nummers met telkens een afzonderlijk werk van barmhartigheid kunt u in de vorm van een Word-document downloaden.

De zeven Werken van Barmhartigheid

Hongerigen voeden

Naakten kleden

Dorstigen laven

Doden begraven

Gevangenen bezoeken

Zieken bezoeken

Vreemdelingen herbergen

Meld hier eventuele onvolkomenheden